Zašto žene treba da idu na ginekološki pregled jednom godišnje?

Redovno posjećivanje ginekologa predstavlja makar jedan pregled u godini, koji se preporučuje bez obzira na to da li žena ima tegobe koje bi se mogle povezati sa reproduktivnim zdravljem ili ne.

Mnoga stanja koja bi mogla negativno uticati na zdravlje žene (od adolescencije, pa do kraja života) se mogu jasno utvrditi ili spriječiti redovnim godišnjim pregledima. To se prije svega odnosi na:

• HPV (humani papilloma virus) infekciju,
• rak grlića materice,
• rak dojke,
• policistični jajnici,
• neplodnost,
• i ostalo.

Mnoga ova stanja su u potpunosti izlječiva ukoliko se otkriju na vrijeme, a nakon određene hirurške intervencije npr. u optimalnim uslovima, žena bi mogla sasvim normalno da nastavi svoj život, pa čak i bezbrižno da razmišlja o novoj trudnoći.

Ljekar- specijalista ginekologije, prije svega u Domu zdravlja, može se baviti brojnim aspektima zdravlja žene, a to se uglavnom odnosi na:

• kontracepciju (radi spriječavanja neželjene trudnoće ili radi poboljšanja hormonskog disbalansa),
• prevenciju i liječenje seksualno prenosivih bolesti,
• vaginalne infekcije (bakterijske i gljivične),
• probleme sa menstruacijom (neredovna, bolna, produžena),
• probleme sa reprodukcijom,
• menopauzalne simptome,
• promjene dojki,
• sve ostalo što je vezano sa hormonskim statusom, trudnoćom, funkcijom polnih organa po uputu od strane izabranog doktora.

Smatra se da je optimalno vrijeme za prvi ginekološki pregled između 13. i 15. godine života, pri čemu se vjerovatno neće izvršiti unutrašnji pregled, ali je dragocjen radi upoznavanja adolescentkinje sa reproduktivnim zdravljem i može se sprovesti značajna edukacija o spriječavanju polno prenosivih bolesti, o poremećajima menstrualnog ciklusa i mnoštvo drugih tema (koje možda u trenutku mlade tinejdžerke nisu aktuelne, ali je izvjesno da će to postati).

Takođe, unutrašnji ginekološki pregled i uzimanje brisa grlića materice (PAPA test) se preporučuje od momenta kada djevojka postane seksualno aktivna.
Priprema za ginekološki pregled obuhvata: zakazivanje u periodu mjeseca kada ne očekujete menstruaciju, kao i izbjegavanje upotrebe vaginaleta ili vaginalnih krema 48h do pregleda (ukoliko je to moguće) uz izbjegavanje seksualnih odnosa 24h prije posjete ljekaru.

Ono što je važno naglasiti ginekologu jesu sljedeći simptomi:

• bol u donjem dijelu stomaka,
• neredovna menstrualna krvarenja,
• obilne, produžene ili izuzetno bolne menstruacije,
• bolni seksualni odnosi,
• pojačana vaginalna sekrecija i promjena sekreta (boja, konzistencija, miris),
• promjene na spoljašnjim genitalijama,
• problem sa uriniranjem (peckanje, bol, zamućen urin itd.),
• sve promjene koje se tiču dojke,
• izraženi simptomi predmenopauzalno (depresija, bolovi, nagle promjene raspoloženja itd.).

Tokom ginekološkog pregleda možete očekivati: razgovor sa ljekarom o trenutnim tegobama (ako ih imate), o generalnom zdravstvenom stanju ili terapiji ako je primate, pregled spoljašnjih genitalija, manuelni pregled unutrašnjih organa, uzimanje brisa vagine i grlića materice zbog sumnje na infekciju, ili kao standardni PAPA test, i eventualno dopunske metode- ultrazvuk, analize krvi, urina itd.

PAPA test

PAPA test je kratka, jednostavna i generalno bezbolna metoda koja se izvodi u sklopu ginekološkog pregleda, uglavnom najkasnije 3. godine od prvog seksualnog odnosa. U vaginu se ulazi spekulumom i pomoću štapića i četkice se uzima bris sa prednje i zadnje strane grlića materice i iz kanala grlića materice. Od dobijenog uzorka se pravi citološki razmaz (ćelije se razmažu po predmetnom staklu i boje specijalnim bojama) koji se gleda pod mikroskopom. Ćelije u nalazu mogu ukazivati na normalan nalaz, da postoji zapaljenje ili atipične ćelije koje su suspektne na maligni proces. Zato imamo više dobijenih rezultata, koji znače sljedeće:

• PAPA I – uredan nalaz,
• PAPA II – netipične zapaljenjske promene,
• PAPA III – displazija (blaga, srednje teška ili teška),
• PAPA IV – carcinoma in situ,
• PAPA V – sumnja na invazivni karcinom.

*Displazija je prelazna promjena koja je pod manjim ili većim rizikom da postane maligna (karcinom grlića materice).
*Carcinoma in situ znači karcinom koji je u početnom stadijumu i lako je izlječiv.
*Invazivni karcinom je karcinom koji je počeo da se širi i ima najgoru prognozu.

Karcinom grlića materice je jedan od najčešćih razloga umiranja u ženskoj populaciji, a PAPA test smanjuje rizik od umiranja i do 90%, što je samo po sebi dovoljna motivacija da se ide na redovan ginekološki pregled.

Osim ovoga, ranim otkrivanjem ili liječenjem drugih problema, kao što su infekcije polnih organa (npr. infekcija ureaplazmom, mikoplazmom, gonoreja), sindrom policističnih jajnika, hormonski disbalans, značajno se smanjuje šansa da žena bude neplodna, da ima spontani pobačaj, komplikovanu trudnoću i brojne druge komplikacije.

Ovo su samo neke od najvažnijih prednosti posjećivanja ginekologa makar jednom godišnje. Važno je zapamtiti da neke bolesti mogu prolaziti bez simptoma, a da itekako mogu uticati na primjer na mogućnost reprodukcije (kao što je infekcija gonoreja koja kod žena najčešće ne daje nikakve značajne simptome), ili u najgorem slučaju mogu se razvijati maligne promjene koje daju simptomatologiju tek onda kada je za potpuno izlječenje prekasno.